‘De een zijn dood, de ander zijn brood?’: De farmaceutische industrie

Door Sebastiaan

In de gezondheidszorg gaat ontzettend veel geld om. Aangezien overheden dit niet financieel kunnen (of willen) bolwerken, is het de taak aan commerciële bedrijven om geneesmiddelen te produceren. Veel van die bedrijven zijn zeer grote internationale beursgenoteerde ondernemingen waarin winstoogmerk het belangrijkste is. Gaan geneeskunde en winst maken hand in hand? Of gaat de farmaceutische industrie echt over lijken?

Maffia
Volgens Deense hoogleraar geneeskunde Peter Gotzsche maken medicijnen zelfs meer slachtoffers dan de maffia! Hij vergelijkt de farmaceutische bedrijven met de hoogtijdagen van de Amerikaanse maffia van de vorige eeuw. Niet alleen vanwege de vele doden via criminele afrekeningen, maar ook omdat ze politici en politie om kochten om hun machtspositie te behouden.

Het is bekend dat artsen sponsorgeld krijgen als er samengewerkt wordt met een bepaalde fabrikant. Als reden van deze samenwerking wordt gegeven dat het de effectiviteit van medicijnen moet bevorderen, door het delen van informatie. Maar het lijkt simpelweg op omkoperij, een manier van de fabrikant om een medicijn aan een arts te slijten. Dit ‘sponsorgeld’ loopt jaarlijks op tot tienduizenden euro’s per arts. Cardiologen, internisten, longartsen, psychiaters, reumatologen; allemaal nemen ze geld aan.

Patent vs Generiek
Als een fabrikant een nieuw medicijn ontwikkelt, heeft deze patent op dat middel. Dat wil zeggen dat het bedrijf het alleenrecht heeft gedurende 20 jaar. Wanneer het patent vervalt mogen andere partijen een alternatief bieden met concurrerende prijzen. Dit worden generieke medicijnen genoemd. Helaas worden deze generieke medicijnen alleen geproduceerd als het door veel mensen gebruikt wordt. Het gevolg is, dat er bij zogenaamde niche producten (medicatie voor zeldzame ziektes) geen alternatief komt. Het is simpelweg niet winstgevend genoeg en de prijs van die medicatie zal daarom niet zakken, ook al zijn de ontwikkelingskosten er allang uitgehaald.

Onafhankelijk onderzoek
Het Geneesmiddelenbulletin is een onafhankelijk platform dat al sinds 1967 informatie verstrekt over medicatie. Hoofdredacteur Dick Bijl heeft inmiddels al vijfentwintigduizend wetenschappelijke studies doorgenomen en is zeer sceptisch over zowel de overheid alsmede de farmaceutische industrie in hun rol naar effectieve en betaalbare medicatie. Bijl pleit voor meer onafhankelijk onderzoek en scherpere regels als er nieuwe medicatie op de markt komt.

Hij noemt het griepvaccin wat al 40 jaar wordt gebruikt. Er is nooit onderzoek gedaan over de effectiviteit ervan. Overheden adviseren te vaccineren, dus mensen moeten maar op de bolle ogen geloven dat het werkt. Maar een sluitend bewijs is er gewoonweg niet. Uiteraard test de fabrikant wel medicatie, maar dit wordt gedaan op een kleine homogene groep voor een korte tijd en is dus niet representatief genoeg. Een langetermijns onderzoek zou beter zijn, maar dat gebeurt bijna nooit omdat het te duur is.

The doctor who gave up drugs
Het gebruik van medicatie blijft nog steeds toenemen, terwijl specialisten als Dick Bijl en Peter Gotzsche opperen voor juist minder medicatie. In de Britse docu ‘the doctor who gave up drugs’ pakt Dr. Chris Tulleken het overmatig gebruik van medicatie aan. Op diverse kwalen probeert hij alternatieven te zoeken om medicatieverbruik te vermijden.

Hij was bijvoorbeeld een wandelgroep gestart met diabetici en hartpatiënten, de duur was acht weken. De resultaten na afloop waren verbijsterend, omdat iedereen er op vooruit gegaan was; in bloedwaarden, bloeddruk, gewicht en gemoedsstemming. De betrokken artsen konden niet geloven dat een half uurtje wandelen per dag zo’n verschil kon maken. Een enkele suikerpatiënt had zelfs gezonde bloedwaarden.

Kapitalisme faalt
Onlangs zag ik een reclame van de nieuwste Galaxy telefoon van Samsung. Buiten een krachtigere versie met verbeterde camera, kan men nu ook elkaars telefoon opladen. Een nieuwe feature, weer een overtreffing van het jaar ervoor. Kapitalisme werkt in de smartphone sector op zijn best; gezonde concurrentie en telkens verbetering en vernieuwing van het product.

In de farmaceutische industrie gebeurt het tegenovergestelde; monopolisering van mastodonten die miljarden binnen harken met matige, gebrekkige producten en waarin vernieuwing stilstaat. Het kapitalisme faalt hier faliekant en de overheden staan er maar bij en kijken er naar. Wees dus wantrouwig wat betreft medicatie, want vaak is de enige die er echt op vooruit gaat niet de patiënt, maar de fabrikant.