Toren van Babel

Ik stond laatst voor de toren van Babel van Pieter Breugel. Romeins gewapend betonnen pilaren met een serie regenachtige wolken erachter, die de hardwerkende arbeider, steeds verder reikend naar de top, vermoedelijk erg nat zullen maken. God bekijkt deze nijvere lieden en oordeelt dat ze te ambitieus zijn: ze proberen gelijk te zijn aan hem. God verwart de spraak en de mens raakt verdeeld onder elkaar. Verschillende culturen en talen ontstaan en de mens verspreidt zich over de aarde.
 
Sindsdien zijn er meerdere pogingen in de geschiedenis geweest om de mens weer bij elkaar te brengen. Denk aan het Romeinse rijk, het Karolingische rijk of het rijk van Alexander de Grote. Vandaag de dag hebben we de Europese Unie die zich inspant voor het politieke eenwordingsproces.
 
De snelle opeenvolging van financiële crisis, schuldencrisis en eurocrisis heeft de ondeugdelijke constructie aan het licht gebracht van een reusachtige economische en monetaire ruimte die de instrumenten ontbeert voor een gemeenschappelijke economische politiek.
 
Ditmaal zijn we zelf God en staan wij voor de keuze of de huidige hegemonie van de Europese Unie wel wenselijk is. Gaat een nog hogere pluraliteit leiden tot een beter werkende Unie en in welke mate tast het de democratieën aan van desbetreffende naties.
 
Het overhevelen van macht naar Brussel lijkt me, tenzij, dit instituut democratiseert, onwenselijk. Steeds weer worden de wensen en de belangen van de burger opzij geschoven voor het belang van de Unie. De EU is niet in staat om hun visie te communiceren naar een breder publiek, de spraak verwart en de mens raakt wederom verdeeld onder elkaar.
 
De richting waarin de ambities zich in Babel ontwikkelen moeten omgekeerd worden. Want waar komt dat verlangen vandaan om een toren te bouwen die reikt naar God? Het hele project komt voort uit een soort oer angst om elkaar kwijt te raken, om het overzicht kwijt te raken. Men klontert bij elkaar omdat men bang is. Bang om uit elkaar gedreven te worden en bang om de eenheid te verliezen.
 
Binnen de EU zijn twee vormen van eenheid te vinden. De eenheid die de EU vormt en de eenheden die gevormd worden door de natiestaten. Hierin huist een zekere discrepantie. Vergroot de eenheid van de EU, brokkelt de eenheid van de natiestaat af.
 
Het Europese verhaal wordt steeds meer een verhaal over het grote visionaire project van een enkeling in Brussel tegen de volkswil en het behoud van tradities anderzijds. Als we werkelijk onze cultuur willen behouden moeten we vasthouden aan de spraakverwarring en de diversiteit onder Europese landen onderling. Alleen een beweging van onderop naar de top zal zeker stellen dat wat op Europees niveau gebeurt daadwerkelijk de wil is van het volk.