De zin en onzin van de Rotterdamse Tegenprestatie

Door: Gilles

Om vijf jaar beleid te vieren organiseerde de gemeente in wijkgebouw ‘De Nieuwe Banier’ De Conferentie over zin en onzin van de Rotterdamse Tegenprestatie.
Werkcafe was hierbij; het volgende stukje is mijn impressie.
Om te beginnen moet ik bekennen dat het me niet geheel duidelijk wat ‘de tegenprestatie’ inhield tot dat ik het hier over had met mijn leidinggevende onderweg naar het evenement.
Ik nam altijd aan dat het een verplichting betreft die voor alle werkzoekenden geldt die in een uitkeringssituatie zitten maar blijkbaar is het woord tegenprestatie© in Rotterdam gereserveerd voor langdurig werklozen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt die verplicht worden minimaal twintig uur per week te besteden aan vrijwilligerswerk of een opleiding.

Opening

Tijdens de opening werd uitgelegd wat we van het programma konden verwachten en wat de tegenprestatie precies inhield. Blijkbaar was ik niet de enige voor wie dit onduidelijk was. Prettig!

Werkzoekenden en activeringscoaches

Tijdens dit onderdeel werd een aantal erg mondige en ondernemende vrijwilligers geïnterviewd die écht een mooi steentje bijdragen aan de samenleving. Geen idee hoe representatief ze waren voor de doelgroep maar de tegenprestatie was duidelijk een succes voor hen.

Ook waren er een aantal van hun activering coaches aanwezig. Dit waren jonge enthousiaste mensen die duidelijk hart hadden voor hun cliënten.
Er was wel kritiek onder de werkzoekende richting de gemeente maar natuurlijk niet voor de aanwezige coaches.

Lezing: Margot Trappenburg

In haar lezing ging Margot in op het verschil tussen de verzorgingsstaat van vroeger en de huidige participatiemaatschappij. Hierbij ging haar voorkeur uit naar de verzorgingsstaat omdat hier juist geprobeerd werd om zoveel mogelijk betaald werk te creëren.
Ze was kritisch op de participatie maatschappij vanwege de verdringing van betaald werk door vrijwilligers.

Lezing: Peter Dwyer

Peter Dwyer een Britse onderzoeker vergeleek het Rotterdams beleid voor werkzoekende met dat van de UK. Het ging hierbij voornamelijk om het gebruik van dwang en sancties. De UK is wat deze maatregelen betreft een stuk strenger dan Rotterdam en uit een langlopend onderzoek waar hij bij betrokken was bleek dat deze aanpak geen positief effect had op de uitstroom. De toon van zijn betoog was net zoals die van Margot Trappenburg redelijk kritisch op het huidige beleid en hij waarschuwde Rotterdam ervoor om niet zo ver door te slaan met de sancties als  in de UK gebeurt.

Lezing: Menno Fenger

Menno Fenger merkte op dat hij de sprekers had uitgenodigd en dat hij zeer tevreden was met het resultaat maar dat hij nu niet zo goed meer wist wat hij er aan kon toevoegen.
Hij ging in op hoe de waarheid relatief is en afhangt van de beschouwer en dat het hierdoor zo moeilijk is om tot een consensus te komen over de beste aanpak bij een genuanceerd onderwerp als werkloosheid en de tegenprestatie.
Ik weet niet zo goed wat dit toevoegde aan de conferentie.

Workshop: Tegenprestatie en verdringing van regulier werk

Een groep mannen en vrouwen met een leidinggevende positie en géén bezoekers die daadwerkelijk ervaring met verdringing hadden voerde hier een debat over verdringing van regulier werk door vrijwilligers.
De conclusie was dat het wel meeviel met verdringing van regulier werk door vrijwilligers.
Persoonlijk heb ik de afgelopen maanden wel wat mensen ontmoet die werk doen wat ooit gewoon betaald was dus ik was het niet helemaal met ze eens maar ik droeg geen stropdas dus mijn mening vonden ze niet erg boeiend.

Bestuurlijk debat

De wethouders van sociale zaken en werkgelegenheid van Rotterdam en Amsterdam gingen hier in debat over de verschillen in beleid tussen de twee steden.
De rotterdamse wethouder was van Leefbaar Rotterdam, die van Amsterdam was een SPer.
Hun beleid verschilde een stuk minder dan ik had verwacht al was het gebruik van dwang/verplichting in Rotterdam wat hoger en was Amsterdam een stuk milder in zijn toon wat communicatie betreft. Uiteindelijk hadden beide steden vergelijkbare resultaten met hun beleid

Conclusie

In eerste instantie was ik bang dat deze dag zou bestaan uit een verzameling gemeenteambtenaren die elkaar schouderklopjes gaven maar er was meer ruimte voor kritisch geluid dan ik had verwacht.
Als ik een rode draad zou moeten aanwijzen in het verhaal dan is dat de manier waarop gemeente Rotterdam communiceert met de uitkerings gerechtigden.
Deze toon is heel dwingend en er wordt veel gedreigd met sancties. Of deze aanpak zoden aan de dijk zet valt nog maar te bezien aangezien ze in Amsterdam vergelijkbare cijfers hebben qua medewerking en uitstroom terwijl deze gemeente juist geprezen wordt op de respectvolle wijze waarop ze communiceren met hun doelgroep.