Pesten – Deel 1

Illustratie door Edwin Heida

Ik wil allereerst graag benadrukken dat ik schrijf vanuit mijn eigen ervaringen met pesten, de gevolgen daarvan en wat dit nog steeds met mij doet.

Ik ben dus als kind gepest, en ik heb daar nu nog steeds last van. Op de een of andere manier blijf ik altijd op mijn hoede voor het ‘gevaar’ dat mensen me kunnen achtervolgen, me zullen uitlachen of zelfs in elkaar slaan. Ik kan het rationeel allemaal wel naast me neer leggen, maar toch blijft het onderbewust (instinctief) aanwezig. Mensen kunnen dit heel lang bij zich dragen en zorgen voor veel problemen. En vaak is het jaren later niet altijd even duidelijk waar deze problemen vandaan komen.

Zoals bij veel stressvolle situaties komen mensen als ze gepest worden vaak in een ‘vechten of vluchten’ modus terecht, en ik was als kind heel veel bezig met vluchten. Ik leerde nooit goed om voor mezelf op te komen, en dat vind ik nu nog steeds heel erg lastig. Ik vlucht soms nog steeds, ik kan mensen maar heel moeilijk volledig vertrouwen en ik zoek nog te vaak naar bevestiging bij mensen. En de bevestiging die ik dan krijg kan ik vaak niet lang vasthouden, ik heb steeds weer bevestiging nodig.

Wrok

Daarnaast is er ook de wrok die ik heel lang bij me heb gedragen. Ik kan het gevoel, en de boosheid daarover vrij gemakkelijk weer naar voren halen en daar opnieuw heel erg boos over worden. En dat is voor niemand gezond. Het levert mij in ieder geval helemaal niets op.

‘Het hoort er nou eenmaal bij’

Er is natuurlijk al heel lang en heel veel gepraat over de effecten van pesten, en ik geloof ook echt dat er veel goeds gedaan wordt om pesten te voorkomen. Maar ik denk dat er nog steeds teveel mensen zijn die deze effecten gigantisch onderschatten. Ik zie nog te vaak mensen zeggen dat pesten bij kinderen er nou eenmaal bij hoort en dat het allemaal wel goed komt. Maar we hebben het hier wel over kinderen… En kinderen zijn kleine mensjes die van alles nog moeten leren. Als wij als volwassenen niet onze verantwoordelijkheid nemen en deze kinderen niet bewust maken van de effecten van pesten dan kan dit op de lange termijn voor veel (blijvende) problemen zorgen. En daarmee bedoel ik niet alleen degene die gepest wordt. Ook degene die pest en de andere (vaak zwijgende) leerlingen in de klas kunnen schade ondervinden van pesterijen op school. Hoe leer je op een goede en respectvolle manier met elkaar omgaan?

Ik kan nog steeds veel boosheid voelen als ik denk aan de kinderen die mij toen gepest hebben, maar ik begrijp ook dat we toen allemaal kind waren en nog veel moesten leren. Dat hoort er nou eenmaal bij.

Niet iedereen is hetzelfde

Een klap of een scheldwoord kan veel pijn doen, maar hoeft niet direct te leiden tot blijvende trauma’s. Het hangt voor een groot deel ook van het kind zelf af. Niet ieder kind is even weerbaar en dat ligt echt niet altijd aan de opvoeding. Ik denk dat het voor een deel ook gewoon in de aard zit. Maar als het gevoel en de gedachten een eigen leven kunnen leiden in het hoofd van iemand dan kan dit op de lange termijn veel meer schade aanrichten.

En dat kan op latere leeftijd solliciteren, presenteren en dus communiceren (netwerken) heel lastig maken.

Ik sta er iedere keer weer versteld van hoe sommige mensen klakkeloos anderen vergelijken met hoe zij zelf hebben kunnen omgaan met gebeurtenissen in hun leven. De een kan er veel beter tegen dan een ander, en ik denk dat het heel belangrijk is om dat in te zien.

Interpretatie

Mede dankzij therapie heb ik een heleboel inzichten verworven over mezelf. Enerzijds leerde ik beter om te gaan met de pijn en het verdriet,, maar ik leerde ook om wat kritischer naar mezelf te kijken.
Ik weet nu ook dat ik zelf niet altijd even makkelijk was, en dat ik bovendien erg driftig kon zijn. En ik was als kind heel verlegen en emotioneel. Dat is geen reden om iemand te pesten, maar ik begrijp dat kinderen het toen misschien grappig vonden dat ik er zo driftig van werd.

Maar je wordt wel heel wantrouwig en je neigt dingen verkeerd op te vatten. Want of het nu gaat om situaties op school of het werk, het gaat niet altijd daadwerkelijk om pesterijen. Ik had het eerder al over de gedachten die in het hoofd een eigen leven kunnen leiden, en dat kan op lange termijn zorgen voor persoonlijkheidsproblematiek. Ik heb dit helaas zelf ervaren. Dat heeft allemaal te maken met vertrouwen en veiligheid. Ik had helaas op school ook te maken met een leraar die mij helemaal niet goed behandelde. Als je ook niet kan bouwen op de leraar, dan voel je je als kind gewoon helemaal nergens veilig.

Zoals ik al schreef merk ik dat ik nog steeds veel in die ‘vluchtmodus’ zit, en dan kan een (niet kwaad bedoeld) geintje heel zwaar aankomen bij mij. En dat gaat de ene dag beter dan de andere.

Pesten op de werkvloer

Alsof het niet erg genoeg is dat kinderen elkaar kunnen pesten, zie je helaas ook op de werkvloer bij volwassenen dat het vaak mis gaat. En als volwassenen elkaar gaan treiteren is het einde zoek, vind ik zelf. Deze mensen zijn doelbewust bezig om het leven van een andere collega zuur te maken. En ik vind dat echt verschrikkelijk.
In een volgend deel wil daar graag wat meer op in gaan.

Meer informatie over pesten op de werkvloer kun je o.a. hier vinden: www.pestenopdewerkvloer.nl