‘Ondernemend gedrag loont altijd’

                                 starterstraject

 door Susanna

Een eigen onderneming starten lijkt eenvoudig als je naar Arjan Cok luistert. Als je tenminste bereid bent om hard te werken en een goed plan hebt. Cok zet zich al 28 jaar in voor het Regionaal Bureau Zelfstandigen (RBZ). Het RBZ ondersteunt uitkeringsgerechtigden bij het starten van een eigen bedrijf. Om te kijken of je als ondernemer slagingskans hebt volg je een traject, de zogenaamde startersaanpak.

In dit traject doe je alles wat bij het opzetten van een onderneming hoort. Zoals het formuleren van je idee, marktonderzoek, het schrijven van een businessplan en het pitchen van je idee. Als je het traject succesvol afrondt, kun je een aanvraag doen voor Bbz voor starters (Besluit bijstandverlening zelfstandigen). Dit is een tijdelijke, aanvullende uitkering voor je levensonderhoud. Zo nodig ontvang je ook een krediet om je bedrijf te starten.

                                      test

Elke week houdt het RBZ een voorlichtingsmiddag voor mensen die vanuit een uitkering een eigen zaak willen starten. ‘Op zo’n bijeenkomst komen gemiddeld vijftien mensen af’, vertelt Cok. Een week later volgt een ondernemerscompetentietest die je thuis achter je PC of laptop uitvoert. Met een coach bespreek je daarna je ondernemersidee en het resultaat van de test. Op basis hiervan wordt beoordeeld of je mee kunt doen aan de volgende ronde: de workshops.

                                 netwerken

De workshops worden gehouden in het hart van ondernemend Rotterdam, namelijk ‘Blaak 40’, het gebouw van de Kamer van Koophandel.  Hier vind je het Ondernemersplein, dé ontmoetingsplek voor (startende) ondernemers, waar diverse partijen (gemeente, onderwijs, belastingdienst, KvK, etc.) samenwerken om ondernemers van advies te dienen.

‘Als je meedoet aan de workshops krijg je een heel ondernemersnetwerk cadeau’, zegt Cok. ‘Dat gaat automatisch, bij de eerste workshop ben je al aan het netwerken. ‘Het tempo ligt hoog. Cok: ‘Na negen weken hebben de deelnemers hun bedrijfsidee benoemd en hun doelgroep omschreven. Er staat vast wat ze gaan aanbieden. Oftewel: welk probleem ze gaan oplossen. En er is onderzocht hoe de opbouw van hun uurtarief eruitziet.’

                          pitchen

Na het doorlopen van de workshops volgt de pitch van je ondernemersidee. In de ‘jury’ zitten lokale oud-ondernemers, een vertegenwoordiger van het RBZ en iemand met een economische achtergrond. Cok: ‘De vraag is: wat ga je doen voor wie? Is er vraag in de markt en kun jij die opvullen? Ook moet je verhaal een stevige financiële onderbouwing hebben. Bereid je goed voor. Onderzoek de uitvoerbaarheid van je idee, vind je eigen vorm, zorg voor een goed verhaal.

We houden de pitch volgens ‘top tip model’. Wij kijken naar wat je goed doet en geven tips om datgene te versterken. Het kan zijn dat je tijdens je onderzoek hebt ondervonden dat je idee niet haalbaar is- wat ook goed is. Sommigen haken dan af, anderen vinden het juist fijn om toch te pitchen en aan te geven: joh, ik ben zover gekomen maar ik ben er achter gekomen dat…’

                      businessplan

  ‘Zie je businessplan als een levensplan: waar wil je over drie jaar zijn? Wat heb je daarvoor nodig? Allereerst: een idee. Elk idee is bespreekbaar- of ze uitvoerbaar is, is iets anders. Daarna volgt de vraag: wie gaat mij betalen? Dus: wat bied ik aan voor wie? Wat los je voor hem op, en waarin onderscheid jij je daarin van een ander? Als startende ondernemer moet je weten hoe de markt zich heeft ontwikkeld. Hoe past je bedrijfsidee daarin? Je moet je idee omzetten in een werkbare formule.’

                          uniek

 ‘Elk mens heeft zijn eigen karaktereigenschappen en vaardigheden. Als je die met je ondernemersidee combineert maakt dit je redelijk uniek. Iedereen heeft wel iets waar hij goed in is. En gelukkig zijn we allemaal anders en dat is in wezen ook je kans – je unique selling point. Kijk of je je uniekheid kunt omzetten in een verdienmodel. En zoek dat vooral in wat je het liefst doet.

Wees niet verrast als je concept de eerste vijf jaar geen inkomen oplevert waar je van kunt leven. Zoek er dan ondersteuning bij. Geen uitkering, maar bijvoorbeeld een parttime baan in loondienst. Zo sta je ook sterk naar opdrachtgevers. Die zien graag bikkels: zo, die gaat er keihard voor, in plaats van “ik doe een beetje van dit en de rest wordt aangevuld”. Dit laatste past niet bij een ondernemer.’

        je hoeft geen ondernemer te worden om ondernemend te zijn

‘Door met je marktonderzoek bezig te zijn, kun je je kans tegenkomen’, zegt Cok. Je vraagt rond in de branche of sector waar je het liefst zou werken en dan kom je misschien iemand tegen die zegt: kom voor mij werken. Want werkgevers houden van ondernemende mensen. Daarom zeg ik: je hoeft geen ondernemer te worden om ondernemend te zijn. Door je onderzoek kom je ook werkgevers tegen. Je stuit op je kans door je ondernemende gedrag. Dit zit uiteindelijk in iedereen. Kom met een idee op de proppen en ontdek dit voor jezelf.’

                                          vier ton

‘Meedoen aan het traject is vooral een reflectie op jezelf’. Hij geeft een paar voorbeelden uit de praktijk. Zo was er de jonge vrouw die een lounge-café wilde beginnen. Cok vroeg hoeveel geld ze hiervoor nodig had: “Vier ton of zo”. Ze wilde alcohol schenken maar had geen diploma Sociale Hygiëne en geen ervaring in de horeca. Over dit alles had ze niet nagedacht.

‘23 jaar, vier ton en geen horeca-ervaring…’ vat Cok samen. ‘In haar businessplan moet ze vertellen waar het geld vandaan komt. Ik vroeg: heb je zelf iets, of is er een oom, tante of lieve oma die kan helpen? Ook hier had ze niet over nagedacht: ze kon toch geld bij ons (RBZ) lenen? Maar’, zegt Cok, ‘dat gaat tot een bepaald maximum en er zit rente aan vast. Het realiteitsbeginsel “terugbetalen” was niet aanwezig. Al vroeg in het onderzoek blijkt dan dat het plan niet haalbaar is.‘                  

                                      hamburgers

‘Ook was er een knul die iets met hamburgers wilde doen. 26 jaar. Ik zei: jij hebt vast bij Mac Donalds of Burger King gewerkt? “Nee”. Hoe lang ben je nu dan werkzoekend, vroeg ik. Twee jaar? En jij gaat in je CV en ondernemingsplan zetten dat je ondernemend bent terwijl er een gat is van twee jaar. En waar wil jij je geld vandaan halen? Bij een bank? De bank denkt bij dat gat: hij is geen ondernemer. Die jongen zegt: ik begrijp wat je bedoelt.’

Cok, enthousiast: ‘Drie dagen later belt hij op: ik ga mijn uitkering opzeggen want ik heb een baantje gevonden. Ik ga terraswerk doen bij een horecazaak en help mee in de keuken. Het traject stel ik uit want ik moet nu eerst aan de slag. Dat gat moet weg, ik ben zo niet geloofwaardig.‘       

                                levensplan

‘Een ondernemersplan is ook een levensplanning: waar wil ik staan in jaar X. Ik zeg altijd: maak zo en zo een levensplan. Ook al ben je geen ondernemer. Iedereen heeft er iets aan. Vul gewoon een ondernemersplan in en kijk hoever je komt. Kijk of de markt behoefte heeft aan jouw aanbod. Wat is de prijs ervan, hoe promoot je jezelf, hoe ziet de concurrentie eruit?

Bij het invullen van het plan kom je er ook achter wat je nog moet gaan doen. Misschien ontbreekt het je aan werkervaring, een diploma of certificaat. Of je ontdekt dat je wat je wilde doen helemaal niet leuk vindt. Dat is ook fijn, dan kun je het afvinken en hoef je er na drie jaar achter te komen. Je moet datgene wat je wilt echt onderzoeken.

Misschien wordt het geen onderneming, maar kies je voor een baan in loondienst. Maar ook iemand in loondienst moet zich afvragen waar hij of zij over drie jaar staat. Het is mij om het even waarvoor je kiest. Het gaat er om dat je in je levensonderhoud kunt voorzien.’ 

                          durf te vragen

‘Ondernemen is vragen, vragen, vragen’ zegt Cok. ‘Gewoon doorvragen, niet afwachtend zijn. Maar dan moet je wel je onderzoek hebben gedaan. In een ondernemersplan maak je voor jezelf een sterkte- en zwakte analyse. Focus je op datgene waarbij je hulp nodig hebt. Je hoeft het niet allemaal zelf te doen. Kijk in je omgeving naar wie je kan helpen. Je zult er van op kijken wie dat nog willen doen ook.‘

‘En durf anders te zijn. Begin bij je zelf, en probeer heel anders te denken. Omdenken. Kijk naar jezelf als een onderdeel van de markt. Waar is vraag naar in de markt en hoe pas jij daar in. Veel mensen denken: dit heb ik geleerd, dus dat moet de markt van mij afnemen. Néé, je moet denken: wie wil aan mij een prijs betalen? En wat moet ik dan aanbieden?’.                         

                           motivatie

Om aan het starterstraject mee te doen moet je echt gemotiveerd zijn, benadrukt Cok. Er wordt veel van je gevraagd, je moet je acht weken lang helemaal geven.  Ondanks deze intensieve periode krijg je geen vrijstelling voor je verplichtingen als werkzoekende. Je moet blijven solliciteren en een eventuele tegenprestatie uitvoeren.

Cok’s ervaring is dat de deelnemers erg enthousiast raken en niet klagen over het beslag op hun vrije tijd: ‘Gedurende de cursussen groeien ze met elkaar en slaan druk aan het netwerken. Een periode in je leven zet je je in om een idee vorm te geven. Het is een cadeautje aan jezelf. ‘

Interesse om een voorlichtingsmiddag bij te wonen? Kijk dan op de website van het Regionaal Bureau Zelfstandigen.

Je vindt er ook filmpjes met verhalen van startende ondernemers: http://www.rotterdam.nl/vanuitkeringnaareigenbedrijf

Op maandag 26 september houdt het KvK Ondernemersplein weer een startersavond. Dit is een avond vol informatie over het starten van een eigen onderneming en het is helemaal gratis.

Kijk voor meer informatie en aanmelding op de website:  https://www.kvk.nl/bijeenkomsten/startersavond-ondernemersplein-kvk-rotterdam/?alias=startersavondrotterdam

Kijk voor het RBZ op de site van de gemeente.