Grootste mopperaars worden de actiefste mensen

In de eerste zeven wijken waar de tegenprestatie -officieel maatschappelijke inspanning – is uitgeprobeerd, deed 31 % van de bijstanders mee. De aanpak van de tegenprestatie liep per wijk uiteen en is vaak met subsidie van deelgemeenten door verschillende organisaties uitgevoerd. Eén daarvan is de Vrijwilligerswinkel in de deelgemeente Kralingen-Crooswijk. De drijvende kracht is Hanneke Grootenboer. ‘Wij hebben vorig jaar 183 mensen duurzaam bemiddeld naar allerlei vrijwilligerswerk. Want dat is het leuke, er is voor ieder wat wils: van het doen van klusjes of boodschappen tot het helpen met formulieren invullen; speeltuinen, scholen, water, groen noem maar op.’

De Vrijwilligerswinkel biedt een breed dienstenpakket aan voor non-profit organisaties en mensen die vrijwilligerswerk zoeken. Voor bijstanders in de tegenprestatie is er een apart aanbod aan vacatures omdat zij vanwege vaak lange inactiviteit meer begeleiding nodig hebben. De Vrijwilligerswinkel nodigt door SoZaWe gestuurde bijstanders in groepen uit.  Grootenboer: ‘Ik begin dan vaak mijn praatje over het vreemde van verplicht vrijwilligerswerk. In  de groep ontstaat dan meteen een gesprek. Er zijn enthousiaste mensen maar ook mopperaars en mensen die niets willen. In die laatsten stop ik geen energie. De dwang ligt bij de klantmanagers maar ik waarschuw wel : of vrijwilligerswerk of de Roteb en korting. En SoZaWe deelt wel degelijk kortingen uit. Ik zie weigeraars vaak met de staart tussen de benen terugkeren.  Voor de grote meerderheid vind ik binnen een maand een plek en de grootste mopperaars zijn na een tijdje vaak de meest actieve mensen. ‘

Afspraken

De Vrijwilligerswinkel heeft een veel uitgebreider rol dan het gemeentelijke bureau Voorwerk. Grootenboer en haar team werven vacatures bij organisaties binnen, maar soms ook buiten de deelgemeente. Zij bemiddelt bijstanders naar vacatures, zorgt dat er vrijwilligersovereenkomsten komen en volgt de ontwikkeling van de vrijwilligers bij de organisaties. Niet alleen om te kijken of de vrijwilliger komt opdagen en de taken uitvoert, ook de organisatie moet zich aan de afspraken houden.  Na een half jaar maakt ze een rapport voor SoZaWe, soms doet ze dat ook op verzoek van een klantmanager. Het gebeurt regelmatig dat een bijstander al vrijwilligerswerk doet. In dat geval zorgt zij voor een overeenkomst en de vrijwilligersverzekering. Soms stelt iemand voor onbetaald loonvormende arbeid te verrichten, bijvoorbeeld in de bakkerij van zijn neef. Dat kan niet.

De klantmanagers sluiten met de bijstanders een participatie-overeenkomst af voor de duur van een jaar. Deze wordt automatisch verlengd als de bijstander nog niet in aanmerking komt voor betaald werk of een traject dat daarop is gericht. De belangrijkste belemmeringen van mensen om mee te doen aan de tegenprestatie zijn onvoldoende beheersing van de taal, psychische problemen, lichamelijke beperkingen en soms ook schulden. Meestal volgen zij dan eerst een ander traject.

Mensen groeien

Hoewel de gemeente de eis van twintig uur inzet per week hanteert bij de tegenprestatie, is dat lang niet altijd praktisch haalbaar. In Kralingen-Crooswijk werken de bijstanders nu gemiddeld 14 uur per week. Grootenboer: ‘Veel vacatures vragen veel minder tijd, dan zoeken we naar een haalbare aanvulling. Maar voor veel mensen is het juist goed om rustig aan te beginnen met vier uurtjes per week. Je ziet vaak dat zij dan een band ontwikkelen met de organisatie en vooral de mensen en daarna neemt hun inzet als vanzelf toe. Wij zien mensen echt groeien. Zij verwerven vaardigheden en krijgen erkenning. Bij een aantal van hen verdwenen de gezondheidsklachten. Van de 201 mensen die wij vorig jaar bemiddelden naar 68 organisaties, zijn er maar twintig uitgevallen; soms door te weinig motivatie, meestal door te grote psychische belasting. Zeven mensen hebben door hun vrijwilligerswerk zelfs een betaalde baan gevonden. Zij zijn door de organisaties in dienst genomen.’ De Vrijwilligerswinkel zal ook dit jaar weer 180 bijstanders naar vrijwilligerswerk bemiddelen.

Vrijwilligerswinkel Kralingen-Crooswijk